Kiszczakowska „policja w policji”. O Zarządzie Ochrony Funkcjonariuszy (1985–1990) (2025)

Obraz służb specjalnych w polskiej kinematografii w latach 1989–2012

2013

„Brama na świat” i „Dwójka”. Działalność placówki polskiego wywiadu i kontrwywiadu wojskowego w Gdyni w latach 1933-1939

Przegląd Zachodniopomorski, 2019

W Gdyni w latach 1933-1939 dzialala placowka polskiego wywiadu wojskowego. Byl to Posterunek Oficerski nr 2 (PO 2), podlegający wiekszej agendzie, Ekspozyturze nr 3 Oddzialu II Sztabu Glownego Wojska Polskiego. Pod kierownictwem oficera pracowalo w nim kilku wojskowych i cywilow. Podlegali im agenci, zbierający wiadomości w terenie. Ich liczba oscylowala miedzy 6 a 13. Ogolem, w latach 1933-1938 dla PO 2 pracowalo w Gdansku i Niemczech co najmniej 37 agentow. PO 2 utworzono kilka miesiecy po objeciu wladzy w Rzeszy przez nazistow i tuz po wystąpieniu Niemiec z Ligi Narodow. Lata 1931-1933 byly okresem wyjątkowego napiecia w stosunkach polsko-gdanskich. Ich widownią bylo glownie forum Ligi Narodow. Prawdopodobnie powolanie posterunku kontrwywiadu ofensywnego (bo taki mial profil dzialalności przez pierwsze dwa lata) spowodowane bylo obawą przed rozwojem sytuacji w Wolnym Mieście. Naziści byli nieobliczalni i groźni. W zakresie kontrwywiadowczym PO 2 byl tarczą oslaniającą port w Gdyni i najblizszy rejon przed penetracją niemiecką idącą. Sąsiedztwo Wolnego Miasta Gdanska bylo glowną przyczyną powolania posterunku. Bylo to miasto cieplarniane dla dzialalności szpiegowskiej i nielegalnej. Przybywali tam dezerterzy, przemytnicy, falszerze, pospolici przestepcy, dzialacze polityczni i uciekinierzy przed prześladowaniami. Do listopada 1935 roku gdynski PO 2 koncentrowal sie na pracach kontrwywiadowczych związanych z Gdanskiem. Do latwych zadan nalezalo namierzanie mieszkan, w ktorych niemieckie sluzby spotykaly sie ze wspolpracownikami. Kilkadziesiąt zadan rocznie dotyczylo sprawdzenia doniesien posterunkow oficerskich, ekspozytury lub innych sluzb polskich w odniesieniu do podejrzanych osob. Szukano szpiegow i zdrajcow. Badano zachowania – zwlaszcza gdanszczan – nietypowe i wystepujące regularnie.Zbierano wiadomości o powiązaniach miedzy przedsiebiorstwami polskimi, gdanskimi i niemieckimi na Wybrzezu. Sprawdzano kontakty towarzyskie oficerow Wojska Polskiego i czlonkow ich rodzin (zwlaszcza zon). Od 1935 roku, w związku z powstaniem niemieckiej armii z poboru powszechnego (Wehrmacht) PO 2 zostal przestawiony na dzialania ofensywne, glownie na terenie Pomorza Zachodniego (czyli wschodniego obszaru Provinz Pommern oraz Grenzmark Posen Westpreussen). Chodzilo o poznanie stanu niemieckich zbrojen, dyslokacji wojsk, budowy lotnisk i umocnien (na poźniejszym tzw. Wale Pomorskim, (Pommern stellung – d 1).I przewidzenie szybkości mobilizacji.

Organizacja i działalność Polskiej Policji Generalnego Gubernatorstwa w okresie II wojny światowej

2023

Generalne Gubernatorstwo istniało w latach 1939-1945, zajmowało część współczesnego terytorium Polski i było podporządkowane suwerenności Rzeszy. Prawo Generalnego Gubernatorstwa stanowiło system kształtowany na mocy dekretów Kanclerza Rzeszy A. Hitlera, rozporządzeń i zarządzeń Generalnego Gubernatora H. Franka oraz innych upoważnionych przez niego wyższych funkcjonariuszy, a zwłaszcza kierowników wydziałów w Urzędzie, a następnie Rządzie Generalnego Gubernatorstwa. W tej pracy najwięcej uwagi poświęcono aspektowi organizacji i działalności Polskiej Policji, która była pod względem organizacyjnym i kadrowym kontynuacją Policji Państwowej. Na jej barkach spoczywał m.in. obowiązek całkowitej bieżącej ochrony bezpieczeństwa i porządku publicznego. Należy jednak zaznaczyć że Niemcy w znacznej mierze pozbawili Policję Polską charakteru narodowego, przekształcając ją w formację policyjną o charakterze miejskim lub gminnym. Działalność Polskiej Policji jako zwartej formacji uzyskała aprobatę władz emigracyjnych oraz podziemnych w kraju. Obie strony podzielały pogląd, że funkcjonowanie wyłącznie policji niemieckiej byłoby znacznym utrudnieniem dla społeczeństwa, a w dodatku utrudniałoby skuteczną walkę z okupantem. W krótkim okresie nastąpiło wiele zmian dla Polskiej Policji, które zostały ukazane w tym artykule. Celem pracy było przybliżenie działalności Polskiej Policji w Generalnym Gubernatorstwie w okresie II wojny światowej i ukazanie najważniejszych zmian prawnych jakie nastąpiły dla tej formacji. Głównym celem badawczym była próba odpowiedzi na pytanie: czy Polskiej Policji w omawianym okresie udało się skutecznie realizować zadania nałożone na nią przez ustawodawcę? W niniejszym opracowaniu posłużono się metodą dogmatyczno-prawną, niezbędną do omówienia przedstawionej problematyki, a ze względu na zakres czasowy omawianego zagadnienia również metodą historyczno-prawną.

Uwarunkowania działalności frmy „Bata” w Polsce w dwudziestoleciu międzywojennym

2014

Z kamerą w carskich mundurach. Polscy operatorzy jako czołówka Wojskowo-Kinematograficznego Oddziału Komitetu Skobielewskiego (1913-1917)

Kwartalnik Filmowy

Wojskowo-Filmowy Oddział Komitetu Skobielewskiego był jednym z najważniejszych graczy przemysłu filmowego Imperium Rosyjskiego w okresie przedrewolucyjnym. Obok oddziałów gramofonowego i wydawniczego (edytującego m.in. pocztówki frontowe) stanowił fundament aparatu propagandowego podczas Wielkiej Wojny i rewolucji 1917 r. Trzon jego korpusu realizacyjnego tworzyli polscy filmowcy zarówno uformowani w warunkach imperialnego interioru (Mieczysław Domański, Władysław Starewicz i Piotr Nowicki), jak i ci, których warunki wojenne zmusiły do opuszczenia Królestwa Polskiego na początku światowego konfliktu latem 1914 r. (Jan Skarbek Malczewski, Antoni Fertner i Gustaw Kryński). Realizowali oni obrazy fabularne, dokumenty dyplomatyczne, rejestrowali rytuały dworu Mikołaja II, ale przede wszystkim filmowali przestrzeń frontową, jaką były ziemie przyszłego państwa polskiego (Galicja, Królestwo Kongresowe). Działali na styku dwóch kultur, będąc pionierami zarówno polskiej, jak i rosyjskiej kin...

„Nie matura, lecz chęć szczera zrobi z ciebie oficera”, czyli rola przyzakładowego szkolnictwa w kształceniu kadr RBP/MBP/MSW (1944–1990)

Dzieje Najnowsze

Warszawa "Nie matura, lecz chęć szczera zrobi z ciebie oficera", czyli rola przyzakładowego szkolnictwa w kształceniu kadr RBP/MBP/MSW (1944-1990) Służby specjalne i porządkowe na całym świecie nie mogą funkcjonować bez odpowiednio wykształconych, przygotowanych oraz przeszkolonych kadr. Dlatego też kładą duży nacisk na wykształcenie ogólne funkcjonariuszy, którego jakość przekłada się na dalsze szkolenie i doskonalenie umiejętności operacyjnych. Nie inaczej było w Polsce w okresie 1944-1990. Pięć lat wojny (1939-1944) odcisnęło piętno na wykształceniu polskiego społeczeństwa. Odcięcie większości Polaków od możliwości kształcenia powodowało nierzadko wtórny analfabetyzm. Poza tym aparat bezpieczeństwa miał być budowany w oparciu o ludzi o wyraźnym profilu klasowym, złożonym przede wszystkim z robotników i chłopów. "Znakomita większość ludzi, którzy przyszli do aparatu BP i MO, nie posiadała żadnego przygotowania zawodowego. Mieli dobre chęci, potrafili władać karabinem i granatem, ale nie umieli pracować operacyjnie" 1. Funkcjonariusze ci reprezentowali poziom wykształcenia środowiska, z jakiego się wywodzili 2. Większość z nich nie miała ukończonych sześciu klas podstawówki, a tylko nieliczni uzyskali maturę. Jak wspomina były funkcjonariusz Mieczysław Smaga: "Różni ludzie przychodzili do pracy. Większość nie miała nawet pełnego podstawowego wykształcenia. Ale to przecież wtedy nie było ważne. Nasza praca nie miała polegać na układaniu referatów. Potrzebny był zdrowy rozsądek i chęć jak najszybszego do

Grenzkreisleiter"? : kierownicy powiatowi zabrzańskiej NSDAP w latach 1932-1940 / Mirosław Węcki

2012

System kompetencji służb państwowych w zakresie bezpieczeństwa Polski — analiza i postulaty

PRZEGLĄD POLICYJNY

Autorzy artykułu przedstawiają szczegółowo zasadnicze aspekty kompetencyjne funkcjonujących w Polsce służb państwowych na przykładzie Straży Granicznej i Biura Ochrony Rządu. Dokonując ich analizy taktyczno-prawnej, starają się jednocześnie argumentować w kwestiach niewłaściwości obecnego ich funkcjonowania oraz wskazywać zmiany legislacyjne tworzące nowe rozwiązania kompetencyjne dla obecnych lub nowo utworzonych służb państwowych, wykonujących zadania ochronno-porządkowe w Polsce

FUNDACJA INSTYTUT NA RZECZ PAŃSTWA PRAWA • LUBLIN 2013 NABYWANIE OBYWATELSTWA POLSKIEGO THE ACQUISITION OF POLISH CITIZENSHIP NABYWANIE OBYWATELSTWA POLSKIEGO ThE AcquISITION Of POLISh cITIzENShIP fuNDAcJA INSTYTuT NA RzEcz PAŃSTWA PRAWA LuBLIN 2013 NABYWANIE OBYWATELSTWA POLSKIEGO ThE AcquISITIO...

Europejska Konwencja o Obywatelstwie z dnia 6 listopada 1997 roku została podpisana przez Polskę, jednak do dnia dzisiejszego nie została ratyfikowana. Definicja w niej zawarta, oprócz ewidentnej lakoniczności jest również nieprecyzyjna, ponieważ nie określa, czy chodzi o status prawny jednostki czy o stosunek prawny pomiędzy jednostką a państwem. Charakter ogólny danej regulacji wynika z próby stworzenia uniwersalnej definicji, zgodnej z wewnętrznymi regulacjami państw stron.

Rojsty 1957/2010. Kilka uwag o piętnie sprawczym cenzury

Sztuka Edycji, 2015

Edycja historyczno-krytyczna W numerze "Przeglądu Politycznego" poświęconym setnej rocznicy wybuchu pierwszej wojny światowej Łukasz Musiał komentuje z atencją krytyczne wydanie 1 In Stahlgewittern Ernsta Jüngera, "Homera europejskiego wieku żelaza" 2. Rzecz istotnie godna odnotowania, bo dzieło to-kluczowa pozycja wojennego kanonu europejskiego-stanowiła dla edytorów wyzwanie karkołomne. Jünger wielokrotnie tekst przekształcał. Przeformułowania schodziły zaś tak głęboko, że siedem kolejnych wersji utworu (Musiał pisze o sześciu wersjach), sporządzonych między 1920 a 1978 rokiem, należy traktować jako samodzielne dokonania ideowo-artystyczne. Wydanie z 2013 roku skrupulatnie dokumentuje ową metamorficzność dzieła 3. W omówieniu Musiała pada pytanie nurtujące wszystkich komentatorów eposu W stalowych burzach: jak wyjaśnić autorską uporczywość w nawracaniu do tekstu? Przejaw to koniunkturalizmu pisarza czy też raczej, łagodniej rzecz ujmując, niestałości jego poglądów? Autor artykułu proponuje wykładnię jeszcze inną: "[…] można to nazwać […] obsesją nadawania formy temu, co zawsze wymyka się formie: niszczącemu doświadczeniu śmierci, z którą tylekroć Jünger stawał oko w oko. I doświadczeniu żałoby" 4. Ponawiany wciąż akt twórczy zostaje więc utożsamiony z przepracowywaniem traumy wojennej. Jest to niewątpliwie rozwiązanie poręczne; umożliwia Musiałowi pozostawienie nieco z boku lektury kontekstowej, w tym przypadku niesłychanie pracochłonnej i trudnej do przeprowadzenia w ciasnych ramach artykułu prasowego. Takie ujęcie ma jednak zasadniczy mankament. Nazbyt marginalizuje to, co w związku z wydaniem In Stahlgewittern wydaje się najistotniej-ojsty